آهن در ساختمان هموگلوبین نقش دارد. هموگلوبین در انتقال اکسیژن نقش دارد و کمبود آن در جیره ‏غذایی موجب کم خونی شدید همراه با کاهش حجم سلول های فشرده خون می‌شود. آهن نه تنها برای ‏رشد پرها مورد نیاز است بلکه در سیستم های آنزیمی بدن حیوان نیز دخیل است. نمک های دو ظرفیتی آهن ‏لازم است به جیره غذایی دام و طیور افزوده شود. همانند مس مهم ترین ناخاصی آن، آهن فلزی است که ‏قابلیت استفاده بسیار پایینی دارد. کربنات آهن دو ظرفیتی و سولفات آهن نسبت به بقیه منابع آهن مقبول‌تر ‏هستند.‏

آهن در ساختمان هموگلوبین نقش دارد. هموگلوبین در انتقال اکسیژن نقش دارد و کمبود آن در جیره ‏غذایی موجب کم خونی شدید همراه با کاهش حجم سلول های فشرده خون می‌شود. آهن نه تنها برای ‏رشد پرها مورد نیاز است بلکه در سیستم های آنزیمی بدن حیوان نیز دخیل است. نمک های دو ظرفیتی آهن ‏لازم است به جیره غذایی دام و طیور افزوده شود. همانند مس مهم ترین ناخاصی آن، آهن فلزی است که ‏قابلیت استفاده بسیار پایینی دارد. کربنات آهن دو ظرفیتی و سولفات آهن نسبت به بقیه منابع آهن مقبول‌تر ‏هستند.‏

‏- یکی از ریز مغذی مهم و مفید و ضروری کشاورزی

فرمول شیمیایی سولفات آهن کریستال: ‏FeSO4.7H2O‏ با خلوص  ۱۸%‏
فرمول شیمیایی سولفات آهن  پودری: ‏FeSO4.H2O‏   با خلوص   ۲۰%‏
وجود آهن (‏Fe‏) در ایجاد و نگهداری کلروفیل و تولید کربوهیدراتها  حیاتی بوده و فقدان آن در گیاهان، باعث ‏از بین رفتن کلروفیل و در نتیجه زردی برگها و کاهش فتوسنتز می شود.‏

‏- کاربردها و موارد مصرف سولفات آهن

* در صنایع کشاورزی جهت تامین آهن خاک های با فقر آهن از کود سولفات آهن استفاده می شود‎.‎
* درصنایع تولید کود های کشاورزی به عنوان مواد اولیه جهت سایر کود های کشاورزی، کود کامل، ماکرو و میکرو
* در صنایع تولید رنگ بعنوان رنگدانه های آهن
* در صنایع استخراج روی جهت رسوب دهی با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور
* در صنایع خوراک دام وطیور بعنوان ویتامین آهن
* در صنایع شیمیایی بعنوان کاتالیزور
* درصنایع دباغی و چرم سازی
* درصنایع نساجی
* در صنایع تصفیه ی آب
* ریختگری چدن

‏- آهن جزء ضروری در ساختار پروتئین های حمل و نقل و استفاده از اکسیژن است. نمونه هایی از جمله هموگلوبین، ‏میوگلوبین، سیتوکروم و پروتئین های آهن سولفور درگیر در زنجیره حمل و نقل الکترون هستند. علاوه بر این، مانند ‏بسیاری از مواد معدنی دیگر، چندین آنزیمها یا حاوی آهن هستند یا فعال می شوند. 
‏ 
در حالی که کمبود آهن در بسیاری از گاوها ناشی از میزان آهن در منابع دیگر علوفه است، ابتلا به پارازیت های سنگین ‏و یا سایر بیماری هایی که باعث خونریزی مزمن می شوند ممکن است منجر به کمبود آهن شود. 
‏ 
مصرف زیاد آهن همچنین می تواند جذب منگنز را مختل کند

عوارض :

مصرف خودسرانه آهن باعث بروز مشکلاتی همچون نارسایی کبد و تیرگی پوست شده و به علت رسوب آهن ‏در خون ممکن است در مواردی مشکلات مغزی و عصبی را ایجاد کند‎.‎
در موارد شدید، مصرف بیش از حد آهن می‌تواند به نقص عضو، کما، تشنج و حتی مرگ منجر شود. ‏
آهن نقش کلیدی در استرس اکسیداتیو و آسیب‌های پوستی بازی می‌کند.  مصرف اضافی آهن می‌تواند باعث تشکیل ‏رسوب آهن در پوست گردد‎.‎
عوارض قرص آهن در یک جمله رساندن آسیب به کبد و معده است‎.‎
 

تداخل داروئی : تداخل دارویی

اسیدآسكوربیك (ویتامین ‏C‏) جذب سولفات فرو را افزایش می‌دهد.  
داروهای ضداسید، كلسیترامین، عصاره لوزالمعده و ویتامین ‏E‏ جذب سولفات فرو را كاهش می‌دهند (مصرف این داروها ‏باید با فاصله 2-1 ساعت از یكدیگر صورت گیرد.)
در صورت مصرف همزمان با داكسیسایكلین، ممكن است جذب سولفات فرو دچار اختلال شود، حتی اگر زمان نوبت ‏مصرف این دو دارو از هم فاصله داشته باشد.  
كلرامفنیكل پاسخ به درمان با آهن را به تأخیر می‌اندازد.  

مصرف همزمان با تتراسیكلین، جذب هر دو دارو را مهار می‌سازد. مصرف تتراسیكلین باید سه ساعت بعد یا دو ساعت ‏قبل از مصرف آهن باشد.  
سولفات فرو جذب پنیسیلامین را كاهش می‌دهد. این داروها باید با فاصله حداقل دو ساعت از یكدیگر مصرف شوند.  
فروس سولفات(سولفات آهن) می‌تواند جذب لوودوپا، متیلدوپا، لووتیروكسین، پنی‌سیلین آمین و كینولونها را كم كند، ‏بنابراین با حداقل 2 ساعت فاصله مصرف شود.‏

احتیاجات و کمبود و سمیت آهن ‏

مارک و آوستیک (1991) در مرغ های تخمگذار نشان دادند که برای حفظ هماتوکریت طبیعی حداقل 35 تا 45 میلی ‏گرم آهن  در هر کیلوگرم جیره مرد نیاز است.

میزان مورد نیاز برای  جوجه درآوری مطلوب تا حدودی بالاتر و 55 ‏میلی گرم در کیلوگرم است. آویاگی  و بیکر (1995) با توجه به وضعیت هموگلوبین پرنده اظهار داشتند که هنگام ‏تغذیه جیره های نیمه خالص به پرندگان جوان 85 میلیگرم آهن در کیلوگرم جیره مورد نیاز است. در پرندگان ‏تغذیه شده با کمتر از 55 میلی گرم در کیلوگرم ، افزایش اندازه قلب مشاهده شد. ‏

‏ کمبود آهن موجب کم‌خونی  شدید همراه با  کاهش حجم سلول های فشرده خون (هما توکریت ) می شود.  در سویه ‏های پر رنگی ، کم رنگ شدن پر نیز دیده می شود. هنگام کمبود آهن، نیاز پرنده به آهن برای ساخت گلبول های قرمز  ‏بر متابولیسم رنگی شدن  پر ارجحیت دارد، هرچند که هنگام عرضه جیره غنی از آهن، رشد بعدی پر طبیعی می باشد. ‏چنین استنباط  شده است  که آهن ] نه  تنها  برای پرها قرمز رنگ که حاوی آهن هستند ضروری است، بلکه ممکن ‏است  در سیستم های آنزیمی  درگیر در مراحل رنگی شدن پر نیز لازم باشد. جوجه های نیوهمشایر هنگام کمبود ‏آهن  نه تنها رنگ ریزه  قرمز حاوی آهن را از دست می دهند، بلکه رنگ سیاه ملانین نیز که قسمتی از رنگ طبیعی ‏پر در این نژاد است، از بین می رود. هنگام تغذیه جیره حاوی آهن به ج.جه های دارای کمبود ، پرهای  جدید  ابتدا ‏دارای نوار سیاه رنگی هستند که پس از آن رنگ قرمز طبیعی رسوب می کند. با ادامه رشد  پرها ، رنگریزه سیاه ملانین ‏در الگوی طبیعی خود در کل پرها توزیع می شود .‏
هوف و همکاران (1979) نشان دادند که وجود 4 تا 8 میکروگرم اکراتوکسیبن در هر گرم جیره  موجب کمبود آهن ‏می شود که با کم خونی هیپوکرومیک میکروسیستیک مشخص می شود. آفلاتوکسین نیز جذب آهن را کاهش می‌دهد‏‏. استفاده از مقادیر بالای نمک های آهن در جیره می تواند موجب تشکیل فسفات آهن نامحلول در دستگاه گوارش  ‏شود. که منجر به کاهش  جذب آهن  و متعاقب آن بروز زیکتز  می گردد. فسفات آهن نامحلول یک سوسپانسیون ‏کلوئیدی  تشکیل  میدهد که ممکن است  ویتامین‌ها  و سایر عناصر معدنی کم مصرف را جذب کند. چنین حالتی ‏فقط در صورت استفاده از حداقل 10 برابر مقدار طبیعی عارض می‌شود.

‏-  آهن  متالوآنزیم یا متالوپروتئین  -    نقش‌ها

هپسیدین  = هورمون تنظیم کننده آهن

سوکسینات دهیدروژناز =  اکسیداسیون کربوهیدرات‌ها

هموگلوبین = انتقال اکسیژن در خون

کاتالاز = محافظت در برابر پراکسید هیدروژن  (‏H‏2‏O‏2)‏

سیتوکروم اکسیداز = اکسیداز پایانی

لیزیل اکسیداز = اکسیداسیون لیزین

‎